Brazilië | Grote Reis 2019

Dit jaar reisde De Grote Reis van Stylos af naar het verre Brazilië. Met 28 man begonnen we aan een drieweekse reis door de natuurlijke en stedelijke jungles van het grootste land van het zuidelijk halfrond. Onze reis begon op 15 juli 01:00 uur op Rotterdam Centraal en ongeveer 24 uur later kwamen we op 15 juli 20.00 uur plaatselijke tijd aan in Rio de Janeiro. Onze eerste grote stad.

Rio de Janeiro is een stad met vele gezichten. De stad ligt in de eerste plaats zowel aan de kust, als tussen de bergen, wat een stadsbeeld creëert dat eigenlijk nergens anders te vinden is. Vanaf de Pão de Açúcar, de eerste bezienswaardigheid van onze reis, kijken we uit over een groot deel van de stad. De veelzijdigheid van de stad is vanaf hier het beste te zien. Vanaf dit 396 meter hoge punt wordt dan ook beter duidelijk hoe groot het verschil tussen arm en rijk is in deze stad. In de dalen van de bergen is alle luxe bebouwing gesitueerd, de sloppenwijken (ofwel favela’s) liggen in verschillende groepen meer bergopwaarts.
De meeste indrukwekkende architectonische bezienswaardigheid in Rio de Janeiro was voor mij het Museu de Arte Contemporânea (MAC) ontworpen door Oscar Niemeyer. De beste manier om dit gebouw te omschrijven is als een op aarde gelande vliegende schotel. Binnenin was er een panoramisch beeld over de kustlijn van Rio die het voor ons met afstand won van de hedendaagse kunst die in het museum hing.

Vanaf Rio de Janeiro namen we de nachtbus naar Belo Horizonte (spreekt uit: bè-loo horizontjee). Onze tweede grote stad. De stadsplattegrond van het centrum van Belo Horizonte wordt gekenmerkt door brede straten en lanen die zowel orthogonaal als diagonaal zijn aangelegd. Ook in deze stad brachten we onszelf in hogere sferen door vanaf het hoogstgelegen punt van de stad de zonsondergang te bekijken. Vanaf hier zagen we kilometers op kilometers aan hoogbouw. Op dit moment besefte ik voor het eerst dat de groottes van steden in Brazilië moeilijk te bevatten zijn.
Tijdens ons verblijf in Belo Horizonte hebben we twee dagtripjes gemaakt, waaronder naar Inhotim. Een groot park met paviljoenen, beelden en kunst van allerlei verschillende kunstenaars en architecten. Op deze plek, op ongeveer twee uur rijden van Belo Horizonte, kwamen natuur, cultuur en architectuur samen tot een magisch geheel. Voor mij zeker de mooiste bezienswaardigheid rondom Belo Horizonte.

Wederom stapten wij in de nachtbus, om onze toch wel iets vermoeide oogjes zo’n 12 uur later te openen in Brasília. De hoofdstad van Brazilië en onze derde grote stad. Brasília is tussen 1950 en 1960 in een rap tempo gebouwd als nieuwe hoofdstad van Brazilië. De toenmalige president Juscelino Kubitschek legde de planning van deze nieuwe stad in de handen van Lúcio Costa. Deze nam in zijn plaats Oscar Niemeyer aan voor het ontwerp van de publieke gebouwen en Roberto Burle Marx voor het landschapsontwerp. De stadsplattegrond heeft de vorm van een vliegtuig, met een centrale as waaraan de publieke gebouwen liggen en twee vleugels met daarbinnen woonblokken. Aan het einde van de centrale as, ofwel in de cockpit, bevinden zich de gebouwen van de drie machten.
De modernistische opzet van de stad is zeer uitgedacht en was toentertijd revolutionair, maar zorgt vandaag de dag voor een onpersoonlijke stad, waar voor iemand die niet in architectuur geïnteresseerd is, weinig te beleven valt. Echter heeft deze stad velen architectonische hoogstandjes en het gebouw wat mij het meest is bijgebleven is het Palácio da Alvorada ontworpen door Oscar Niemeyer. Dit paleis dient als residentie van de president van Brazilië en ligt op de centrale as van de stad. Het gebouw zelf is vrij simpel, maar wordt gekenmerkt door de interessante vorm van de kolommen aan weerszijden van het gebouw. Het omliggende water, wat het gebouw altijd weerspiegeld, versterkt eveneens het architectonische beeld.

Vanaf Brasília vlogen we door naar São Paulo, de grootste stad van Brazilië en van het zuidelijk halfrond. Onze vierde en laatste grote stad. In het gehele gebied van en rondom São Paulo wonen naar schatting 22 miljoen mensen, in relatie tot de afmetingen van het gebied zijn dit er 8000 per vierkante kilometer. Het is daarom ook niet zo gek dat São Paulo de grootste concentratie hoogbouw heeft dan elke andere stad op aarde.
In de tijd dat wij in São Paulo verbleven, hebben we dan ook maar een fractie van de stad kunnen zien. Zo zijn we naar het bekende Ibirapuerapark geweest, waar we wederom werden verwelkomt door de gebouwen van Oscar Niemeyer. Het meest indrukwekkende gebouw van São Paulo naar mijn idee was echter het Museu de Arte de Saõ Paulo (MASP) ontworpen door Lina Bo Bardi. Het gebouw bestaat uit een in de lucht hangend rechthoekig blok, dat wordt ingeklemd en omhooggehouden door twee nietjesvormige betonnen rode pilaren. Op deze manier wordt er een 74-meter lange vrij ruimte gecreëerd onder het gebouw. En alsof het gebouw al niet indrukwekkend genoeg was, hing er in het gebouw een kunstcollectie waar je u tegen mag zeggen. Liggend op het hoogste punt van São Paulo was dit al met al een zowel architectonisch, als cultureel, als geografisch hoogtepuntje.

Het begin van onze derde week in Brazilië stond minder in het teken van architectuur, en meer in het teken van de zon en de zee. Vanaf São Paulo reden we via de kust in een aantal dagen terug naar Rio de Janeiro, met als eerste tussenstop het kustplaatsje Paraty. Dit stadje wordt gekenmerkt door haar kolonialistische gebouwen en door het feit dat de straten van de stad bij elke volle maan onder water lopen.
Onze tweede tussenstop was op Ilha Grande, een eiland voor de kust van Rio de Janeiro ongeveer zo groot als Texel. Het eiland diende tot 1994 als gevangenis en de ruïnes van de gevangenisgebouwen zijn er nog steeds te vinden. Tijdens ons verblijf op Ilha Grande hebben we een wandeltocht van 17 kilometer gemaakt van en naar deze ruïnes, waarbij we eveneens één van de mooiste stranden ter wereld hebben mogen aanschouwen.

De laatste dagen van onze mooie, indrukwekkende en diverse reis hebben we doorgebracht in het voor ons al ietwat bekende Rio de Janeiro. Deze keer verbleven we in de wijk Ipanama, waar we meteen met z’n allen de officiële Havaianaswinkel hebben leeggekocht. De Copacabana mocht natuurlijk ook niet ontbreken, waar we als echte Nederlanders door de stromende regen overheen hebben gefietst.
De meest bekende bezienswaardigheid hebben we echter gereserveerd voor de allerlaatste dag: Cristo Redentor. Vanaf de 710 meter hoge berg de Corcovado verwelkomt het 38-meter hoge beeld van Christus de Verlosser iedereen die Rio de Janeiro en daarmee Brazilië binnenkomt. Voor ons was dit het afscheid van Brazilië en van al haar mooie ervaringen en avonturen. Het was een prachtige reis met een geweldige groep mensen, die wij allemaal nooit meer zullen vergeten.